Bu yazıda sizlere cildimize rengini veren biyolojik bir pigment olan melaninin fazla sentezlenmesi sonucu açığa çıkan melazma (melasma) konusunda bilgiler vereceğim. Cilt lekeleriyle olan mücadelede doğru bakım ve uygulamalar için sorunun nedenini iyi bilmek gerekiyor. Bu nedenle özellikle güneş lekesi diye adlandırılan melazmaya bağlı lekelerin neden olduğunu ve nasıl geçtiğini, melazmalı yani lekeli cilt bakımını nasıl yapacağınızı aktarmaya çalışacağım. Hepinize iyi okumalar.
Melazma Nedir
Melazma Nedenleri
Melazma neden olur? sorusunun cevabı, melanin pigmentinin artışında gizlidir. Cildimizde melanin üretimini arttıran ana nedenlerin başında güneş gelmektedir. Güneşten salgılanan UVB ışınları melazmanın en baştaki nedenidir. Bunlar haricinde hamilelik dönemlerinde vücuttaki hormonal değişim de melanin artışına neden olmaktadır. Zaten melazma en çok kadınlarda gözlemlenir. Ayrıca çeşitli antibiyotikler, ağrı kesiciler, doğum kontrol hapları, anti depresanlar melazmaya neden olabilir. Hormonal durumlara bağlı hastalıklar yaşayan veya hormon tedavisi gören insanlarda melazma sıklıkla gözlemlenir. Tiroid hastalığı da ciltte lekelenmeler yapar.
Melazma epidermal, dermal ve karışık olmak üzere üç tipte sınıflandırılır. Epidermal melazma cilt yüzeyine yakın bir melazma çeşididir, leke açıcılar ile giderilebilir, dermal melazma içe leke açıcılarla giderilmesi daha zordur, çünkü cildin daha derinlerinde bulunur.
Melazma Tedavisi
Peki melazma nasıl geçer. İlk başta melazmaya neden olan etkinin ortadan kalkması ile son bulur. Örneğin güneş kaynaklı bir durumsa güneşten sıkı korunarak melanin üretimini azaltmanız gerekmektedir. Hamilelik ve ilaçlardan kaynaklı melazma ise doğum sonrasında veya ilaç kullanımı sona erince melanin sentezi normale döndüğü için ortadan kalkar. Ancak oluşan renklerin geçmesi zaman alır.
Melanin sentezini dengelemek için genellikle renk açıcılar kullanılır, bunlar;
- hidrokinon (expigment)
- azeleik asit (azalderm)
- tretinoin (tretin, acnelyse)
- kojik asit
- alfa arbutin
- c vitamini
- b3 vitamini
Gibi maddelerdir. Bu maddeler ciltte melanin sentezini azaltıcı etkileri vardır. Ancak oluşmuş lekelerin giderilmesi için cildin soyulması gerekmektedir. Bunun için de kimyasal peeling, lazerle soyma gibi yöntemler kullanılır.
Ancak melazma tedavisi sonrası güneşten korunma çok önemlidir. Çünkü ciltteki lekeler giderilse bile, sonrasında melanin sentezi azaltılamazsa lekeler tekrar oluşur.
Melazma Nasıl Geçer
Melazmanın kesin çözümü için melanin sentezinin azaltılması gerektiğini yazmıştık. Önce melazmanın nedenini belirleyip bunu ortadan kaldırmak gerekir. Eğer güneş ışınları kaynaklıysa güneşten korunmak önceliklidir. Ancak güneşten korunmanıza rağmen melazma yani cilt lekeleriniz devam ediyorsa, bu sefer kullandığınız ilaçlar veya yaşadığınız hastalıklar etkili olabilir. Bazen beslenme biçimleri bile melazmaya neden olabilmektedir. Örneğin sürekli bitki çayı içen insanlarda melazma olabilir, mesela sarı kantaron bitkisi melazma yapan bir bitkidir.
Bazı kozmetik ürünler, yapılan cilt bakımları (cilde limon, karbonat vb.sürmek), deterjanlar, temizlik maddeleri ve dış etkiler siz farkında olmadan cildinizdeki melanin sentezini arttırıyor olabilir. Bunun için cildinizi iyi tanımalı melazmanın gerçek nedenini bulmalısınız. Ayrıca ağda vb. durumlar cilt hassasiyetini arttırdığı için lekelenme yapabilir, bu konuda da dikkatli olun.
Melanin sentezini azaltan hidrokinon içeren expigment krem, retinoik asit (tretinoin) içeren tretin, acnelyse gibi kremler, azeleik asit, kojik asit, bitkisel hidrokinon olan arbutin, c vitamini, b3 vitamini, glikolik asit, mandelik asit, malik asit gibi maddeler, ciltte melanin pigmenti üretimini azaltırlar. Ayrıca topikal steroidler yani kortizonlu kremler de kullanılabilir.
Melazma lekelerinin giderilmesi içinse cildin en üst tabakası olan epidermis tabakasının lazer, kimyasal peeling veya dermabrazyon ile soyulması gerekmektedir. Soyulan ciltteki lekeli tabaka ciltten atılır ve cilt yeni bir doku oluşturur. Eğer melanin üretimi kesilirse, lekelerden kurtulursunuz. Ancak melanin üretimi kesilmezse lekelerin oluşumu devam eder.
Melazma Cilt Bakımı
Cildinizde melazma varsa genelde doktorlar size expigment ve tretin karıştırıp cildinize sürmenizi isterler böylece cildinizdeki melanin sentezini azaltıp cildin soyularak lekelerden kurtulmanız sağlanır. Ayrıca çeşitli leke kremleri ve soyma yöntemleri de size uygulanabilir. Ancak genelde bu işlemlerden sonra lekeler geri gelir. Çünkü cilde yapılan expigment gibi sert bakımlar ve soyma gibi işlemler sürekli yapılamaz. Melanin bastıran bu maddeler ciddi anlamda zehirlidir.
Peki ne yapacaksınız, bu lekelerin bir çözümü yok mu? Tabi ki var, öncelikle cildinizi iyi korumayı öğrenip, kozmetiklere yani leke kremlerine bel bağlamaktan vazgeçeceksiniz. Çünkü cilt lekesinin bakımı yaz kış devamlı yapılmalıdır. Ayrıca internette onun sapı bunun çöpü gibi o otu al kaynat yüzüne sür, limon sür, karbonat maskesi yap, bal, tarçın karıştır, zerdeçal yap gibi önerilere sadece gülüp geçin. Leke maskesi gibi saçmalıklara inanmayın. Hatta maske kavramını hayatınızdan çıkarın, çünkü haftada 1-2 kere yapılacak maskelerin herhangi bir faydasını göremezsiniz.
Peki günlük bakımda hangi maddeleri kullanabilirsiniz.
Arbutin
Arbutin, melanin pigmentini üreten tirozinaz enzimini azaltarak leke oluşumunu önler. Hidrokinona yakın bir yapıdadır ancak hidrokinon gibi zehirli değildir.
Aloe Vera
Aloe vera polifonolik bileşiklerden flavonoid bir madde olan aloesin içerir, anti-enflamatuar, antioksidan, özelliklere sahiptir. Flavonoidler pigment üretimini azaltıcı maddelerdir, aloe vera gibi yeşil çay da bu açıdan kullanılabilinir.
C vitamini
C vitamini kuvvetli bir antioksidandır ve melanosit hücrelerindeki dopaquinonun maddesinin DOPA'ya indirgenmesi ile UV ışınlarının serbest radikal üretimini önleyerek cilt lekesi oluşumunun önüne geçer. Ayrıca cildi kırışmalara, yaşlanmalara karşı korur. Her kadının gece bakımında vazgeçilmezi olması gereken bir maddedir.
B3 Vitamini
Niacinamide (niyasin) olarak da bilinen b3 vitamini melaninin ciltte birikmesini engelleyici etkilere sahiptir.
Glikolik asit
Glikolik asit alfa hidroksi asit gurubunda bir asittir. Cilt lekelerinde melanin oluşumunu doğrudan düşürücü bir maddedir. Lekeleri soymak için kullanılabileceği gibi tonik olarak da kullanılabilir.
Sodyum Laktat
Sodyum laktat, oldukça kuvvetli bir nemlendiricidir. Ayrıca cilt beyazlatıcı ve renk açıcı etkileri bilinir.
Cilt Lekeleri İçin Günlük Bakım
Şimdi evvela cilde ne yapmamanız gerektiğini açıklayacağım. Bunlardan uzak durmak cildiniz için oldukça önemli. Maalesef internet tam bir bilgi çöpü ve konu hakkında yazılan yazılar size faydadan çok zarar verecek türden. Cilt bakımında yapmamanız gerekenler şunlar;
- Cildinize limon sürmeyin. Limonda c vitamini var diyorlar, lakin limon sitrik asitten dolayı ekşidir ve cildinize limon sürerseniz hele bunu gündüz yaparsanız cildinizde daha fazla leke oluşur.
- Cildinize karbonat sürmeyin karbonat baziktir ve cildinizde reaksiyonu hızlandırır buda lekelerinizin daha koyulaşmasını sağlar.
- Cildinizi bitkisel doğal vb. sabunlarla yıkamayın, cilt lekelerine iyi gelen bir sabun yok, hatta sabunlar cildinizi daha kurutarak cildinizi savunmasız bırakır. Ayrıca SLS (sodium lauret sulfate) içeren temizleyicilerle yıkamayın. Bir çok temizleyicide bulunan bu madde ciltte lekelenme yapar. Cildinizi sülfatsız yüz yıkama jelleriyle yıkayın.
- Temizlik maddelerinin buharına maruz kalmayın, çamaşır suları, tuz ruhu, gibi maddeler sıcak suda tehlikeli buharlar oluşturur. Temizlik yaparken bu maddelere doğrudan temas etmeyin ve buharına maruz kalmayın.
- Cildinize buhar bakımı yapmayın, sıcak suyla duş almayın veya yüzünüzü yıkamayın. Ayrıca cildinize çok sık kese yapmayın veya peeling jelleriyle ovalamayın. Çok sık kese veya peeling yapmak cildinize zarar verir. Unutmadan kil maskesinden de uzak durun.
Şimdi gelelim günlük ve cildiniz için neredeyse mucizeler yaratacak bakıma. Yukarıda kozmetik ürünlerden uzak durun dememdeki nedeni öncelikle açıklayayım, kozmetikler genellikle bir takım maddelerin biraraya getirilmesi ile oluşurlar, haliyle bu maddelerin birbiriyle etkileşimleri ve kullanılan ürünlerin aylar hatta yıllarca bekletilmesi sonucu etkileri neredeyse yok oluyor.
Cilt Lekesi Bakımı
Önce kullanacağımız maddeleri sayayım alfa arbutin, c vitamini, b3 vitamini, aloe vera, glikolik asit ve sodyum laktat kullanacağız. Malzemeleri birbiriyle karıştırmadan tek başına kullanacağız. İlk önce hazırlanacakları yazayım.
- 50 gr aloe vera jeline 1 gr alfa arbutin ilave edip alfa arbutini hazırlayın. Buzdolabında saklayın.
- 200 gr aloe vera jeline 10 gr b3 vitamini ilave edip b3'ü hazırlayın. Buzdolabında saklayın.
- Bir şişe maden suyuna %40 glikolik asiti ilave edip tonik hazırlayın.
Sabah Bakımı
Yüzünüzü sülfatsız bir temizleyici veya jelle yıkayın. Temizleyicinin sülfatsız olması önemli. Sonra Bütün yüzünüze çok az miktarda b3 (niacinamide) karışımını sürün. Arkasından sadece lekelerin üzerine az miktarda arbutini sürün. Sonrasında cildinize nemlendirici sürebilirsiniz. Unutmayın B3 tüm yüze, arbutinse sadece lekelere sürülecek. Ayrıca dışarı çıkacaksanız güneş kremi kullanmayı ihmal etmeyin.
Akşam Bakımı
Akşam eğer makyajınız varsa temizleyin makyajınız yoksa, direkt cildinizi glikolik asitli tonikle silin ve bir dakika sonra sülfatsız jelle yıkayın. Ardından bir tatlı kaşığı temiz suya bir damla sodyum laktat damlatın ve içerisine çok az miktarda bulgur tanesi kadar c vitamini ilave edin ve bu suyu tüm yüzünüze sürün. En son olarak arbutinli karışımınızı sadece lekelerin üzerine çok az sürün. Sonrasında cildinize nemlendirici kullanabilirsiniz.
Yukarıdaki bakımları yaz kış yapabilirsiniz. Lekeleriniz azaldığında, sadece b3 ve c vitamini bakımı yapabilirsiniz. C vitamini cildinizde yeniden leke oluşumunun önüne geçerken, cildinizin yaşlanmasına ve kırışmasına karşıda sizi koruyacaktır.
Eğer cilt lekelerini lazer veya kimyasal peeling gibi yöntemlerle soydurursanız bu bakımları soyulma bittikten 5 gün sonra yapmaya başlayın.
Cilt lekeleri konusunda aşağıdaki başlıkları tıklayarak diğer yazılarımı muhakkak okuyunuz.
Yararlandığım kaynaklar:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder