C Vitamini (Ascorbik Asit)

Askorbik Asit (C Vitamini)

Askorbik asit (ascorbic acid) olarak da bilinen c vitamini vücudumuz için önemi büyük bir vitamindir. Vücutta depolanmayan ve suda çözünen bir vitamin olan c vitamini fazla tüketilmesi durumunda idrar yoluyla atılır. Kimyasal formülü (C6H8O6) olan L-ascorbic acid, 100 gram suda 33 gr çözünebilir. Suda fazla bekletildiği zaman bozulma yapan ascorbic acid suda çözündükten hemen sonra tüketilmesi gereken bir vitamindir. C vitamini en çok kuşburnu, biber ve maydanozda bulunur.

Çoğu hayvanlar ve bitkiler, kendi c vitaminlerini glukozdan üretebilirler. İnsanlar c vitamini üretemediklerinden c vitaminli besinlerden almak zorundadırlar.

Vitamin C Yararları

Vücudumuzdaki demir dengelenmesinde önemli bir rol oynar. Kolajen üretimini sağlayan bu vitaminin normal bireylerde günlük 60 mg, hamile kadınlarda 75 mg, sigara içenlerde ise 100 mg alınması gerekmektedir. Vitamin C insan dokularının gelişiminde oldukça hayati vitaminlerden birisidir. Vücut dokusuna sağlamlığını veren kolajenin üretiminden alyuvarların işlemesine kadar çok sayıda görevi vardır. Vücutta antioksidan etkisi vardır. C vitamini yüksek miktarda oksijen tutulmasını sağlar ve toksiklerin etkisini azaltarak vücudu korumaya alır. Askorbik asit oksijen tutma özelliğine sahip olması nedeniyle antioksidan olarak kullanılır.  

C vitamini vücudumuzdaki diğer vitamin ve minerallerin etkinliğini arttırıcı özelliklere sahiptir. Askorbik asidin kan damarlarının kuvvetli olmasında da etkili olduğu düşünülmektedir.

C vitamini özellikle cilt bakımında çok önemli bir vitamindir. Cilt lekeleri, kırışıklıklar, ve bir çok cilt rahatsızlıklarına oldukça iyi gelen bir vitamindir.

Vitamin C  Eksikliği Nedir

C vitamin eksikliğinde kan damarları zayıflamakta ve ufak darbelerle kanamalar görülebilmektedir. Vücutta yorgunluk, halsizlik ve isteksizlik c vitamini azlığında ortya çıkar. Ayrıca eklem ağrıları ve nefes darlığı c vitamini eksikliği görülebilen rahzlıkladır. C vitamini eksikliğinin önemli bir erken belirtisi de bitkinliktir. C vitamini eksikliğinde ciltte kolajen üretimi azalır ve kanamalar görülür. Yaralar geç iyileşir, kıl kökleri zayıflar, saç ve kirpik dökülmeleri olur, dişetleri kanar ve dökülür. 

C vitamini (askorbik asid), insanlar için zorunlu bir besindir. Bitkisel ağırlıklı beslenen insanlarda eksikliği çok fazla gözlemlenmez.

Vitamin C Nerelerde Kullanılır

Saç bakımında c vitamini kullanımı yaygındır. Saç rengi açma saç boyası akıtmada, kıl köklerini beslemede ve tırnak bakımlarında c vitamini yararlanılan vitaminlerdendir. C vitmaini cilt ve saç bakımında oldukça sık kullanılır. Cilt bakımında c vitamini kullanımı genellikle cilt lekeleri, kırışıklıklar, anti oksidan, yaşlanma karşıtı, cilt aydınlatma ve egzama ile sedef hastalığına karşı oldukça yaygındır. 

Genellikle kış aylarında c vitamini kullanımı aklımıza gelir. Limon ve portakalla özdeşleştirilir ancak limon ve portakal yerine kuşburnu, kırmızı biber, maydonoz ve kivi yenirse daha fazla c vitamini alınır. Grip ve soğuk algınlığına iyi geldiği düşünülmesine rağmen çok fark yaratan etkileri yoktur. 

Vitamin C İçeren Besinler

Askorbik asit bütün canlı dokularda bulunur. Doğada çok yaygın şekilde bulunan bu vitaminin en zengin kaynaklarını taze meyve ve sebzeler ve çiğ et oluşturur. Meyveler arasında en çok askorbik asit içerenler; limon, portakal, greyfurt, kivi, ananas, çilek ve frenk üzümüdür. Elma, armut ve erik ise bunlara göre daha az miktarda askorbik asit içerir. Bu meyvelerden özellikle sitrus meyveleri (limon, portakal, greyfurt), kivi ve domatesin dış kısımları (kabuk) askorbik asit bakımından zengindir.

Sebzeler, özellikle kuşburnu, karnabahar, lahana, ıspanak, kuru soğan, biber, turp, tere, maydanoz ve yer elması askorbik asit bakımından en zengin kaynaklardandır.

100 gr bitki c vitamini mg

Kuşburnu 450

Kırmızı biber 340

Maydanoz 180

Yeşil biber 100

Kara lahana 94

Kivi 90

Karnabahar 80

Çilek 70

Kızılcık 55

Ispanak 50

Portakal 50

Greyfurt 43

Limon 30

Mandalina 30

Şeftali 28

Domates 23

Ahududu 22

Vitamin C Zararları Nedir

Besinlerdeki askorbik asit, vücuda alındıktan birkaç saat sonra ince bağırsaktan emilerek kana geçer. 100 mg ve daha az vitamin alındığında bunun %80-90'ının emildiği belirtilmiştir. Bu esnada kandaki düzeyi kısa süre için yükselir. Kan dolaşımı ile dokulara taşınır ve fazlası böbreklerden idrarla dışarı atılır. Gereğinden fazla alınan askorbik asidin bir bölümü de monosakkaritlerde olduğu gibi karbondioksit ve suya okside olur.

C vitamini vücutta depolanmayan bir vitamin olduğu için zararları çok fazla değildir, uzun süreli ve yüksek miktarlarda kullanımında sindirim sisteminde tahribatlar yapabilir. Ayrıca uzun süreli yüksek kullanımlarda böbrek taşı yapma riski vardır.